Er is al een tijdje niets van mij verschenen in Sinus of op de site van de PAH. De keren dat ik me tot schrijven probeerde te zetten, was de deadline al ruim verstreken en dus heb ik nog ergens een half afgeschreven blog op mijn laptop staan. Het is duidelijk: er zijn andere prioriteiten. Want sinds het begin van het jaar is er iets dat al mijn aandacht, tijd en concentratie vergt: een groot werk in opdracht, een schilderdoek van 1,20 m x 60 cm prijkt op mijn schildersezel. Het wordt een Schots landschap met een klein kasteel op een eilandje en op de achtergrond majestueuze bergen die in de mist verdwijnen. Hoe langer ik eraan bezig ben en hoe dieper ik erin terecht kom, hoe minder er op andere vlakken uit mijn handen lijkt te komen.
Sinds mijn afstuderen aan de kunstacademie AKI Artez in Enschede in 2014, heb ik de wens om voor het kunstenaarschap te gaan. Mijn woonkamer is deels atelier, ik schilder bijna dagelijks en sinds Coronatijd is daar een strakkere discipline in gekomen. Ik werk 3-4 ochtenden per week van 9.30 tot 11.30 uur aan mijn schilderijen en sinds twee jaar is er een heleboel gebeurd op artistiek gebied en komen er exposities en opdrachten op mijn pad. Deze weg ging echter niet zonder slag of stoot, want door mijn hartafwijking en de nodige fysieke hobbels heeft de weg naar de successen die er nu zijn wel 10 jaar geduurd. Het blijft dus nodig om mijzelf niet te vergelijken met andere jonge kunstenaars die al gelijk door een galerie worden binnen gehengeld.
Mijn inspiratie
De natuur speelt een grote rol in mijn werk. Op de kunstacademie was dat al zo en dat heeft zich veder uitgebreid. Tijdens mijn eerste vakantie naar Schotland, fotografeerde ik het mos dat daar op de takken groeide en ging daar later tijdens mijn studie, waar ik voor Autonoom Beeldende kunst en de richting Tekenen en Schilderen koos, tekeningen en schilderijen van maken. Uiteindelijk rolde daar een serie werken uit. Het laatste schilderij daaruit was een landschap waarin deze mossen ook terugkeerden. Sindsdien laat ik deze plantaardige structuren tot elke voorstelling doordringen: ze nemen het beeld over en transformeren het geheel, totdat de sfeer magisch of surrealistisch wordt. Dit kan in een landschap zijn, maar ook in een (zelf)portret.
Mijn hart is soms direct, maar vaker indirect een thema in mijn werk. De mossen die ik schilder, lijken bij nader inzien een symbool te zijn voor mijzelf en mijn fysieke hart: het groeit alleen op plekken waar de lucht zuiver en zuurstofrijk is. Daardoor is Schotland ook een land waar ik in de zomermaanden goed gedij. Het wordt er nooit benauwd warm, de lucht is zuurstofrijk en de luchtkwaliteit is beter en minder aan milieuvervuiling onderhevig. De mossen op zich zijn eigenlijk al een zelfportret, maar ze kunnen ook ten dienste staan van grotere onderwerpen die speelden in mijn persoonlijke leven. Voorbeelden zijn: de relatie tussen moeder en kind en het loskomen van je ouders, onverwerkte ervaringen uit de vroege kindertijd en het integreren van mijn innerlijke of spirituele ontwikkeling in bijvoorbeeld zelfportretten. In een daarvan verbond ik de boze baby in mijzelf met de inhoud van een zen-gedicht over de mens die ver buiten zichzelf naar de waarheid zoekt. De sleutel ligt in meditatie, zelfonderzoek en uiteindelijk getuigenis afleggen van je ware natuur. De baby is overgroeid met mos en in dat werk heb ik ook echte mossen in geplakt, om diepte te creeeren en ervoor te zorgen dat je hem niet meteen ziet liggen. Het kind ligt in de frisse lucht nog aan iets dat een zuurstofmasker lijkt en ook heeft het zich weggedraaid van de schoonheid om zich heen. Wat als een persoonlijk verhaal begon, verbind zich aan een universeel thema . Want weet de mens nog wel hoe hij moet ademen? Is hij zich nog wel bewust dat hij onderdeel is van de aarde en een groter geheel? Voelen we ons niet allemaal van tijd tot tijd afgescheiden van het licht en de schoonheid van het leven?
Indirect gaan veel schilderijen net als dit voorbeeld over ademen, leven en groeien. Want ik weet dat er een keer een vervolg komt op dit schilderij, waarin het kind zich wel naar dat licht keert. Ik heb alleen wel het gevoel dat ik dit in werkelijkheid eerst zelf ook moet doen. Maar die richting ga ik al aardig op.
Af en toe is mijn hart ook een direct thema, zoals in sommige zelfportretten. In mijn laatste blog stond een schilderij afgebeeld waarin ik van het Heilige Hart, uit de Christelijke beeldtaal mijn eigen hart had gemaakt. Het symbool van de Goddelijke Liefde staat voor mij ook voor de schoonheid en de kracht van een fysiek gezien kwetsbaar hart. Maar eigenlijk mag je er zacht voor zijn en het koesteren, als iets dat je ook uniek maakt. En verstop het vooral niet. Meer vanuit de spirituele hoek bekeken is het portret een uitdrukking van de energie die ik uit zou willen stralen en de overtuiging dat we als mens meer dan ons lichaam zijn.
Een ander werk was een drieluik van harten, die zijn gemaakt naar echobeelden van mijn hart, maar dan vooral de bloedstroom door het VSD. Wanneer deze er niet zou zijn zou de echo alleen rood (zuurstofrijk) en blauw (zuurstofarm) zijn. Maar bij mij stromen deze typen bloed door elkaar en krijg je letterlijk alle kleuren van de regenboog. Het werk werd uitgekozen door een vriendin van de yoga die het graag wilde hebben. Mijn broer wilde het ook graag voor zijn atelierwoning, maar ik had het al aan die vriendin beloofd. Voor mijn broer heb ik er toen speciaal nog één gemaakt. Het was voor mij bijzonder dat hij juist dat werk uitkoos: juist door mijn hart was hij degene in het gezin die tekort kwam, omdat veel zorg in mijn jonge leven naar mij uitging. Juist dat hart, dat zowel bij hem als bij mij het een en ander had bepaald in onze levens en relatie tot elkaar, wilde hij aan de muur hebben hangen. Het hangt er precies goed en het straalt bijna licht uit in zijn woon-werkruimte.
Exposeren
Sinds 2 jaar wil ik mijn werk meer naar buiten brengen, want het heeft lang genoeg binnen de muren van mijn huis verbleven. Een tentoonstelling aan huis in het kader van de week van de amateurkunst en mede geïnitieerd door de zen-lerares die mij coacht, was een begin van een avontuur dat startte in 2021. Deze expositie gaf mij de moed om een volgende stap te zetten en dat was de Art Brut Biënnale: een groot kunstevenement voor Outsider Art. Of ik binnen die categorie viel, vroeg ik me af, omdat het vooral gaat over de pure kunst van kunstenaars met een verstandelijke beperking of psychische kwetsbaarheid, die los staat van de reguliere kunstwereld en diens regels. Fysieke handicap wordt weer eens niet genoemd in dit verhaal en dus kwam de rebel in mij weer los, om juist deel te nemen en een ander geluid te laten horen. Mijn werk werd geselecteerd.
Met “dat andere geluid laten horen”, ging het ironisch genoeg niet heel goed: ik werd al na een paar dagen verkouden, waardoor ik alleen nog op de laatste dag aanwezig kon zijn. Toch leverde me de deelname geen windeieren op: niet lang daarna kreeg ik de vraag of ik wilde exposeren in Hengelo dat najaar. Ook had ik de opdracht aangenomen van de Katholieke kerk bij mij in de buurt om een houten boog te beschilderen, die gebruikt wordt in de viering van de Eerste Heilige Communie en in kinderbijeenkomsten.
Na weer een vakantie in Schotland kreeg ik de vraag of ik een groot landschap wilde schilderen naar een foto van een van mijn reisgenoten en vrienden. Dat brengt ons weer bij het landschap dat nu op mijn ezel staat.
Energie
Schilderen kan me energie kosten, maar het geeft mij die ook terug. Voldaan kunnen zien groeien wat ik maak brengt me veel vreugde en dat geeft nieuwe energie en moed. Het schilderen is goed te combineren met een energiebeperking omdat je het zittend kan doen. Wanneer je eraan denkt een kunstzinnige opleiding te volgen terwijl je een hartafwijking hebt, zal ik zeker aanmoedigen het te doen. Blijf altijd wel communiceren, maar dan zijn er allerlei aanpassingen mogelijk.
En wanneer je hobbymatig of semiprofessioneel (zoals ik nu) meer tijd hieraan wil besteden, is een afgebakend tijdsblok van bv 1,5 uur of zo lang als jij het volhoud achter elkaar te werken aanbevolen. Maak het dan gezellig voor jezelf. Zet bijvoorbeeld de muziek op die je inspireert of omring jezelf met beeldmateriaal dat je zou willen gebruiken. Geen ideeën? Maak een korte wandeling en probeer het dan weer.
Mocht je na het lezen van dit blog benieuwd zijn naar wat ik maak of ben je artistiek en wil je in contact komen met een gelijk gestemde? Volg me dan op Facebook of Instagram via Nanna de Hullu Art en @nannadehullu of neem een kijkje op mijn website www.nannadehullu.nl
Ik heb vaak het gevoel dat ik de enige kunstenaar met een hartafwijking ben, maar dat kan ik mij ook weer niet voorstellen. Dus ik hoop via deze weg in contact te komen met mensen die iets soortgelijks doen. Neem contact op met mij of de PAH, ik wissel graag ideeën met je uit!